Muasir heyat termini, ekoloji amiller,qeyri-tebii qaydalar, tez-tez- qarshilashdigimiz stresler ister qadin, isterse de kishilerin orqanizminde bir cox problemlere getirib cixarir. Son zamanlar tibbde rast gelinen en boyuk problemlerden biri de sonsuzluqdur.
Sonsuzluq-12 ay muntezem cinsi yaxinliq zamani orqanizmde mayalanma prosesinin olmamasidir. Sonsuzluq hem qadinlarda, hem de kishilerde mushahide olunur. Dunyada qebul olunub ki, her hansi bir olke ucun sonsuzluq heddi 15 faizi kecerse bu, ciddi tehluke sayilir. Bu gun Azerbaycanda sonsuzluq 13 faizdir.

Bes ne etmeli?

Her bir shexs aile qurarken ovlad sahibi olmaq, neslini davam etdirmek isteyir. Artiq qeyd etdiyimiz kimi, bu xoshbextlik her kese nesib olmur. Evveller aileler bu cur problemle qarshilashdiqda yaxin qohumlardan, yaxud ushaq evlerinden korpeleri ovladliga gotururduler. Lakin her kes bashqasinin ushagini ozune ovlad ederek terbiye etmek istemir ve neticede aileler dagilirdi.
        Bu gun muasir texnoloji yenilikler heyatimizda bu problemin helli ile bagli yeni bir metod getirib. El arasinda suni mayalanma adlanan ekstrakorparal (latin dilinde " exstra"-kenar, "corpus"-vucud, beden menasindadir) mayalanma usulu muasir tibbde sonsuzlugun mualicesinde istifade olunur.
      Sunu mayalanma metodunun esas mahiyyeti: qadin orqanizminde elde olunmush yumurta huceyre suni sheraitde (sinaq borusunda) mayalandirilir, alinmish embrion 2-5 gun erzinde inkubatorda inkishaf etdirilir. Bundan sonra embrion gelecek inkishafi ucun ananin ushaqliq boshluguna yerleshdirilir. Adeten ilk iki cehdde hamilelik alinsa da, bezen qadin bu yolla hamile qalmaq ucun 3-4, yaxud daha artiq cehd etmeli olur.

"Suni" korpeler.

         Suni mayalandirma usulu ile ilk defe 1978-ci ilde Boyuk Britaniyada Liuza Braun dunyaya gelib. Kecmish SSRI-de bu usuldan 1986-ci ile istifade olunub.
        Cemiyyetde hemin korpelerin tebii yolla dunyaya gelen korpelerden ferqli oldugu, eqli cehetden normal yolla dunyaya gelen korpelerdengeri qaldigi haqqinda yalnish teesurat vardir.Mutexesisler suni mayalanma usulu ile dogulan korpelerden hec ne ile ferqlenmediyini bildirir. Sadece, bezen suni mayalanma neticesinde dogulan korpelerde bir qeder fiziki zeiflik mushahide oluna biler. Bu da ananin hamilelik dovrunde qebul etdiyi derman preparatlari ile elaqeli olur. Eger hamile qadin hemin dovrde muxtelif kimyevi derman preparatlarindan istifade edibse bu, tebii yolla dunyaya gelen kerpenun de immun sisteminde ozunu gosterecek.

Suni mayalanma haramdir?

        Qeyd etmek lazimdir ki, suni mayalanma metodu cemiyyetde birmenali qarshilanmir. Ehali arasinda bu metodun milli-menevi, dini deyerlere zidd oldugu fikri ciddi muzakire obyektine cevrilib. Hetta "Reproduktiv saglamliq ve aile planlashdirilmasi" haqqinda qanun layihesi Milli Meclisde muzakire cixarilarken deputatlar layihede eksini tapan "surroqat ana" ve cinsi toxumalar uzre donorluq meselelerinin milli mentalitetimize, dini deyerlerimize zidd oldugunu esas getirerek, bu barede qanunun qebul olunmasinin eleyhine cixdilar. Bes goresen, mutereqqi ve zamanin teleblerine cavab veren Islam dininin bu meseleye munasibeti necedir?
           Bu meseleye elaqedar qeyd etmek lazimdir ki, dinimiz hamileliyin tebii yollla heyata kecirilmesinin terefdaridir. Lakin bu mumkun olmadiqda tebiii gosterishle suni mayalanmadan istifadeye icaze verir. Suni mayalandirmaya aid dini gosterishler ise bezi faktorlardan asili olaraq deyishir.
         * Dinimize gore suni mayalanma prosesinde ishtirak eden qadin ve kishi er-arvad olmalidir. Onlarin dini kebini olarsa, bu proses halal hesab olunur.
           *Eger her hansi bir sebebden (ushaqligin olmamasi, hamileliyin ve dogushun ana ucun tehlukeli olmasi ve s. kimi hallar) qadin embrionu dashaya bilmese, bu zaman surroqat anadan istifade olunur. Oz ushaqliginda donar embrionu dashayan, ushaq dunyaya getirmeye qadir olan qadin surroqat ana adlanir. Islam dininde qadinin yumurta huceyresi arinin sperma huceyresi ile mayalandiraraq diger bir qadinin betnine yerleshdirilmesine icaze verilmir.Cuni hamilelik dovrunde korpe surroqat ananin qani ile qidalanir, onun hiss ve heyacanlarini yashayir. Dinimizde anadan bir olan baci ve qardashlar mehrem sayilir ve evlene bilmezler.
         * Be'zen erin sperma huceyresi yad qadinin yumurta huceyresi ile mayalandirilir ve qadinin betnine yermeshdirilir. Bu zaman eger yumurta huceyresi goturulen qadinla kishi arasinda dini kebin varsa, bu ish halal sayilir. Eks teqdirde, dinimiz bu prosese icaze vermir.
         * Kishi sonsuzlugu zamani bezen qadininyumurta huceyresi yad kishinin sperma huceyresi ile mayalandirilir. Islam dinine gore bu proses haramdir.
          Gorunduyu kimi suni mayalandirma zamani her iki terefin sheri nigahi olmalidir. Cunki ushaq mutleq oz ata ve anasinin kim oldugunu bilmelidir. Eks teqdirde, dunyaya gelen ushagin esli-nesebi qarishiq olur. Donor kishi ve ya surroqat ananin ushaqliginin gelecekde bir-biri ile rastlashib aile qurmaq ehtimalinin oldugunu nezere alsaq, hansi neticelerle uzlesherik? Bu halda, baci-qardash evlene ve xalqin genetik yaddashinda ciddi deyishiklikler bash vere biler.