Allah-teala insani temiz fitretde yaradib ve heyatin sonuna qeder ona temiz olmagin yollarini gosterib. Sevimli Peygemberimiz (s.e.s) "Allah temizdir ve temiz olani da sevir",-buyuraraq, Islamin temizliye verdiyi onemi,temizlikle Haqq-Teala arasindaki elaqeni bir daha vurgulayir.

Pislikleri terketme

        Temizlik dinimizde daha cox "teharet" sozu ile ifade edilir."Teharet" lugetde "pislikleri terketme", "gunah ve haramdan uzaqolma" menalarini verir. Islam, ibadetlerin sehihliyi ucun temizliyi bashlica shert kimi qarshiya qoyur. Bele ki, gunde bir nece defe destemaz alaraq, Allahin huzuruna gelen her bir shexs maddi natemizlikden temizlendiyi kimi, menevi temizlikden de temizlenmelidir. Madii ve menevi temizliye ehemiyyet veren Islam, beden ve ruh temizliyini eyni heqiqeyin muxtelif terekeleri kimi gorur. Bunu Peygemberimiz (s.e.s) bele ifade edir:" Birinizin qapisindan onunden bir cay axarsa ve o sexs her gun bu cayda besh defe yuyunarsa, onda natemizlikden bir elamet qalarmi? Baxin besh vaxt namazda bunun kimidir. Allah besh vaxt namazla gunahlari silib yox eder".


Menevi temizlik

        Menevi temizlik her bir muselmanin niyyetinin, qelbinin, dushuncesinin, aglinin, insanlara olan munasibetinin, habele ishinin, qazancinin temizliyidir. Insan xarici gorunushu ile, yeni geyimi, seliqesi ile temiz gorune biler. Lakin temizlik tekce ust-basi seliqeli saxlamaqla bitmir. Insan ilk once duygu ve dushunceleriyle temiz olmalidir. Xarici gorunushune verdiyi diqqet kimi, daxili alemin temizliyine de fikir yetirmelidir. Eks teqdirde, bu cur adam bashqalari terefinden ne sevile, ne de qebul edile biler.

Onun boyuk ureyi


       Cox vaxt bele bir ifade ishledilr:" Onun temiz ureyi var, niyyeti safdir", "Onun qelbi temizdir"; yaxud:" filankes qelbiqara adamdir" ve s. Urekleri oxumaq Rebbimize mexsusdur. Agil, merifet, dushunce, niyyet, inam ve s. kimi mahiyyetler insan ucun cox heyati ehemiyyet dashiyir. Urek "saglam" dirsa, hemin duygulari da ozunde yashadir. Yox, eger "saglam" deyilse, fesadlarla sarsilmishsa, bu nemetlerin, duygularin yashamasindan, davam etmeden danishmaga deymez. Peygemberimiz (s.e.s); " Baxin, cesedde bir parca et vardir. O saglam olarsa, butun cesed de mohkem olar. O fesada uz tutduqda da butun cesed pozulub geder. Bax, o urekdir"- buyuraraq bedenin insan ureyindeki yerine ve ehemiyyetine diqqet yetirir.

Allahu-Ekber

    Biz ureyimizi ancaq rebbimize etdiyimiz ibadet ve itaetlerimizle, bu dunyadaki emellerimizle temizleye bilerik. Kim bilir, belke de "Allahu-Ekber" dediyimiz zaman rehmet elametlerinin duymesine toxunmush oluruq ve ruhumuz bunlarla ilhamata acilir. Belke, Fatiheyi-Sherifi oxudugumuz zaman sorli acarla shifreli bir kilidi aciriq. Yaxud da namazlarimizla acilmasini muhum olmayan qapilarin acilmasina muveffeq oluruq. Bunlarin olmadigini kim iddia ede biler. Odur ki, Allahin emrine uygun shekilde qulluq etmek, en agilli, en dogru ibadet sheklidir.

Dil temizliyi 

Temizlik medeniyyetinden sohbet gederken agiz, dish ve dil temizliyine de fikir verilmelidir. Cunki insan saglamliginin davam etdirilmesinde bunlar cox vacib emellerdendir. Bu baximdan dil temizleyine ayrica diqqet yetirmek lazimdir. Melum oldugu kimi, mikroblarin toplandigi yerlerden biri de dildeki mesamelerdir.Sevimli Peygemberimizin (s.e.s) hedislerinde dish ve dille bagli tovsiyyeleri coxdur. Peygember (s.e.s) her defe namazdan evvel, yaxud da destemaz alarken, mutleq misvakdan istifade ederdi. Bundan bashqa agiz ve dil temizliyi yalniz maddi temizlik kimi basha dushulmemelidir. Her bir mmin agzinin, dilinin, dishlerinin maddi temizliyine fikir verdiyi kimi, bu ezalarin menevi temizliyine de ehemiyyet vermelidir. Yeni insan dilindeki yalan, kufr, soyush, dedi-qodu, bohtan kimi gunah getiren sozlerin temizlenmesine, bunlarin yerine ise zikr, tesbeh, tekbir kimi muqeddes sozlerin tebessum etmesine calishmalidir. O bilmelidir ki, butun bunlar agiz ve dilin maddi temizliyinden daha ehemiyyetlidir ve her muselmanda bunlar vehdet teshkil etmelidir.

     Islamda, hemcinin, kirli zehinlerin temizlenmesi de muhum amil kimi qarshiya qoyulur. Derketme, oyrenme, xatirlama ve s. melumatlari qoruyub saxlayan insan zehni, cox vaxt shikest dushuncelerin, sehf qebullarin, batil inanclarin ishgalina meruz qalir, cirkin gorunush, kobud ses ve pis soz tullanyilari ile dolur. Zehin evvelce gunahlar, sehvler ve pisliklerle cirklenir. Her gunah, her sehv, her pislik onda mutleq bir iz buraxir. Bele cirklenme ise xeyirli ishleri davam etdirmek arzularini qirir, saleh emellerin davamligini azaldir ve pisliklere meyl artir. Heqiqi huzura, seadete yalniz zehni dagitdiqdan, perishanligi qurtarmaqla, dua ve istigfarla nail olmaq mumkundur. Calishin, pis xulyalara tutulmayasiniz! Eger tutulsaniz, ilk fursetde onlardan uzaqlashin! Yoxsa xeyallariniz sizi ele vadilere surukleyer ki, bir daha geri done bilmezsiz.

Ust-bash temizliyi 

      Insan cemiyyet icerisinde bir ferd olaraq, gorunushce gozel olmali, seliqeli, sade ve temiz geyinmelidir.
Hezret Peygember (s.e.s) hem paltar, hem de gorunush etibarile insanlarin en gozeli idi. Yoldashlarini da paltar temizliyine, seliqeli geyinmeye sovq ederdi, onlari cirkli paltar geyinmeye cekindirmeye calishardi. Islam , paltar temizliyini, her gun yerine yetirilen ve davam eden ibadetlerin sehihliyi ucun vacib shert kimi qarshiya qoyur.
"Kimin bir paltari varsa, onu temiz saxlasin"- buyuran Peygember (s.e.s) insanlarin birlikde olduqlari cume ve bayram namazlari zamani, paltarlayin temizliyinin daha zeruri oldugunu vurgulamishdir.