Əsas səhifə » 2009 Iyul 4 » Sebrin mertebeleri ve novleri
9:54 AM Sebrin mertebeleri ve novleri | |
Sebrin mertebeleri ve novleri
1 -Insanin ureyi istediyi saglamliq, mal, qohum- eqreba, cah-celal ve meqam kimi dunyevi lezzetlerin muqabilinde edilen sebr. Bendenin bunlarin muqabilinde sebr edib, oz nefsini onlara meyl etmekden, ciddi yanashib tugyana dushmekden saxlamasi ne qeder zeruridir. 2-Itaetde sebr. Bu chetin ishdir. Chunki nefs tebii olaraq itaetden, boyun qachirir ve daha chox agaliga dogru meyilli olur. Ona gore deyibler ele bir adam yoxdur ki, Fironun zahir etdiyi onun ureyinden kechmesin. Lakin Fireon imkan tapib onu ashkar etdi. Ele bir adam yoxdur ki, oz nokerleri ya xadimleri ve ya etrafdakilari ile bunu bildirmesin. Duzdur, heddini ashmasa da xadimlerin teqsiri olanda onlara aciqla qezeblenmesi buna delildir. Butun bunlar tekebburden bashqa bir shey deyildir. Ey insan, itaetde, hem emele bashlamazdan qabaq, hem emelin esnasinda, hem de ondan sonra sebr etmeyin lazimdir. Emelden qabaq, niyyetin duzluyu uchun, emelin esnasinda Allahin zikrinden qafil olmamagin uchun ve emelden sonra ise onu qiymetden salan tekebbur kimi haletlerin sene uz vermemesi uchun lazimdir. 3-Gunahlarin muqabilinde edilen sebr. Bendenin buna lap chox ehtiyaci var. Chunki yalan, qeybet, soz gezdirmek, bohtan kimi gunahlar adetden dogur ve adet ise sabitleshmish bir xususiyyetdir. shehvet de bunlara elave olsa sheytanin iki boyuk qoshununa chevirilib fitrete qalib gelerler. Bes gunah ne qeder lezzetli olsa ona sebr etmek de bir o qeder chetinlesher. 4- Xaricden gelen tesirlerin muqabilindeki sebr. Bele ki, her hansi bir ish, ya soz ile sene eziyyet olunarsa sebr et. Burada onun cavabini vermeyib sebr etmeyin "gozel sebr" (sherietde) adlanir. Ey insan, sene pislik yetiren adamin muqabilinde sebr edib ishi Allaha hevale et, intiqam almaga imkanin olsa da hech vaxt eks tesir gostermeye can atma.
Bize yetishen hedislerden elave, Eli eleyhissalamin oglu Hesene olan vesiyyetlerinden: "Mebade Allahdan bashqa komeyi olmayan kese zulm edesen". Tecrube gosterir ki, bezen gec de olsa Allah taala ele bu dunyada chox gozel evezini chixar ve mezlumun intiqamini zalimdan alar. 5-Ixtiyari elinde olmayan belalarin muqabilindeki sebr. Eziz adamlarini itirmeyin, malin telef olmasi, sehhetin pisleshmesi, goz ishiginin getmesi, beden uzvlerinin gucden dushmesi, yoxsulluq ve feqirlik kimi musibetlere dozmek ve sebr etmek ekser hallarda chox chetin olur ve choxda boyuk ecri vardir. Allah taala onlar haqqinda buyurur: "O kesler ki, bashlarina musibet geldiyi zaman sebr edib dediler: : "Biz Allah terefinden gelmishik ve Ona terefde qayidacagiq" onlari perverdigari terefinden salavat ve xususi rehmet gozleyir ve onlar dogru yolda olanlardir." Ey insan, (Allah sebrin butun qisimlerini sene eta etsin) sebrin vasitesile neche shey ele gelir ki, onlar sebr ehline sebrin acisini baldan da shirin ederler: 1-Axiretde hesabi melum olmayan savabin verilmesi: hedislerde var ki, sebr edenler "eresat"da durmadan, "Mizan" ve hesab-kitab gormeden cennete daxil olacaqlar. Sebr eden shexs qiymetde oruc tutub namaz qilanin ve Peygember (s)-in qarshisinda qilinc chekib shehid olanin derecesine nail olar. Yoxsulluga sebr etmek cihaddir." Imam Sadiq eleyhissalam deyir ki, Imam Baqir eleyhissalam buyurubdur: "Sebr eden kes, sebri ile oruc tutub namaz qilanin ve Peygember (s)-in qarshisinda qilinc vuran shehidin derecesine nail olar".
Bu metlebi yuxarida deyilmish hedisden "sebr eden kes Peygember (s)-in qarshisinda qilinc vuran shehidin derecesine nail olar" anlamaq olar. "Sebr etmek altmish il ibadetden feziletlidir. " Imam Sadiq eleyhissalam buyurub: "Her kes bir gece oz derdinden Allaha penah apara, onun qebul olmasini isteye ve ona shukr ede altmish illik ibadet kimi olar". "Momin her hansi bir belaya sebr etse ona min shehidin savabi veriler. " 2- Tecrube gosterir ki, insan sebrle ali mertebelere nail olur. 3 -Zaman otdukce chetinlik aradan gedir, omur qisalir, kechen anlarin sevinci ve kederi qalmir, gelecekde ise ne olacagini bilmirsen. Indi bir sensen bir de yashadigin saatlar. Yaxshi olar insan, omrunu faydali olan sebre hesr etsin. 4-Narazi olub shikayetlenmeyin ecri azaltmaqdan bashqa bir neticesi olmaz. Olacaga chare yoxdur ve Allahin qeza-qederi deyishmez. bendenin ise qul kimi her shey qudretinden xaricdir. 5 - Bu ishde boyuk ve chetin imtahanlardan chixmish insanlarin heyatina nezer salmagin boyuk ehemiyyeti var. 6-Belaya mubtela olmaq ozu bir seadetdir. Bela dostlugun nishanesidir. umumiyyetle belanin en shiddetlisinin moeminin bashina gelmesi onun Allaha daha yaxin oldugunu keshf edir. 7 -Basha dushmelisen ki, belalar hekim ve mehriban olan Allah terefindendir O, bendesinin xeyrine olmayan bir sheyi ona meslehet gormez, ehtiyacsizdir, her sheye de qadirdir. 8- Bilmelisen ki, bu yalniz nefsin islahi ve pakligi uchundur. 9 -Ah-nale etmeyin dushmenin sevincini ve dostun kederini artirar.
10- Sebr etmeyin aqibeti hetta bu dunyada bele yaxshi netice ile qurtarir. Meselen, Yusif peygemberin chetin sinaq ve tohmetlerin muqabilinde sebr etmesi onu son derece izzete yetirdi, zalim padshahi ona qul, qardashlarini ona tabe, Zuleyxani ise xar olub onun yolunu gozledikden sonra (Yusif peygemberin duasi ile) cavanligi, gozelliyi ve gozunun nuru yeniden qayidib onunla izzetle evlendi. "Yusif" suresinin tefsirinde gelen hedislere muraciet edene bu metleb gizlin deyildir. Hemchinin, Allah taala Eyyub peygemberin sebrine gore, elden verdiyi sehhetini, ovladlarini ve eyalini ona qaytardi ve ona choxlu mal- dovlet verdi. Ey insan, musibet gelen zaman Ehli- beytin musibetlerini yadina sal. chunki ele bir musibet yoxdur ki, onlar onun en kamil ferdine mubtela olmasinlar. Insanlarin agasi ve mexluqatin yaradilishina sebeb olan Imamlarin boyuk Hetta "Yeri, goyu ve onda olanlari" Ehli-beyte eleyhissalam xatir yaratmaq barede choxlu hedisler neql olmushdur. Musibetlerini xatirladiqda oz musibetin sene asanlashar. shair ne gozel deyib: "Sizin musibetiniz bizim kichik musibetlerimizi unutdurdu ve qarshidan gelen musibetlerimizi de asanlashdirdi". Ey insan, mebade bezi avamlar kimi chetinlikler muqabilinde charesizlikden sebr edesen. Bu ashkar riadir. Senin sebrin teqvali insanlarin sebrinden olsun ki, onlar axiret ecrinin intizarindadirlar. . En ustunu ariflerin sebridir ki, mehriban ve her sheyi bilen Allahdan gelen belalarin lezzetini duyasan. Ey insan, musibet zamani sebrin aglamaq ile ziddiyyeti yoxdur. Peygember (s) o ezemetile oglu Ibrahimin vefatinda aglayarken ondan sorushdular "Sen bize sebr etmeyi emr edirsen, bes bu aglamaq nedir?" Peygember (s) bunu deyene aciqla:
"Vay olsun sene! urek yanar, goz yash axidir, ancaq biz Allahin razi olmadigi ve Onu qezeblendirdiyi sheyi demerik " Ey insan, musibet zamani "Inna lillah ve inna ileyhi raciun" ibaretini chox tekrar et ki, ayede qeyd olunan salavat, rehmet ve hidayetden mehrum olmayasan ve dozumlu ve sebirli olmagin uchun boyuk sebr sahiblerinin bashina gelenleri tez-tez yad etmelisen. Ey insan, Imam Sadiq eleyhissalam buyurubdur: "Sebr kasasi dashdiqda umid qapisi achilar. " Tecrubeler de buna shahiddir ki, her chetinliyin sonunda bir rahatliq vardi. Ne gozel deyilib: "Allahin ne qeder gizli mehr ve lutfu vardir ki, ona hetta zekali beyinler yaxin dushe bilmezler". "Her bir chetinlikden sonra hokmen rahatliq vardir ki, onunla kederli qelbine sevinc bexsh et". "Ne chox olub ki, seherler ehvalin narahat oldugun halda axshamlar sene gozel ruhiyye uz getiribdir". "Her vaxt ehvalin deyishse tekce uca, vahid Allaha eetimad et". "Chetin hadiselerle uzleshdikde hech vaxt ah-zar etme. Allahin ne qeder gizli lutfu var". "Dunya sene dar olsa "elem neshreh" barede fikirlesh ki, her chetinlikden sonra iki yungulluk taparsan. Eger fikirleshsen ferehli ve shad olarsan". Ey insan, demek olar gozel exlaqi sifetlerin choxunun mahiyyeti sebrle baglidir, lakin her birinin ozune mexsus adi var" qarin ve shehvetin muqabilindeki sebre "iffet", musibetin muqabilindeki sebre sadece "sebr", gunahin muqabilindeki sebre "teqva", ozunu cuzei miqdar malla razilashdirmaga "qenaet", doyush ve muharibedeki sebre "shucaet", qeyz ve qezebin muqabilindeki sebre "helm", dunyevi belalarin muqabilindeki sebre "ureyi genishlik", eger eysh-ishret ve firavan yashamaqdan uzaqlasharsa "zohd" ve s. deyilir ki, her biri oz yerinde butun tefsilati ile sherh olunmushdur | |
|
| |
| Total comments: 0 | |
