| Main » Files » Şəxsiyyətlər » Dini |
Zulqerneyn
| 2012-11-09, 10:25 AM | |
 Zulqerneyn Qur'ani Kerimde haqqinda sohbet acilan ve peygemberiliyi barede mubahiseli muzakireler olunan shexsiyyetlerden biride Zulqerneyndir.Azerbaycan dilinde Zulqerneyn kimi teleffuz olunan Zulqerneyn ereb sozudur-Zu ve Qerneyn." Zu" sahib, malik, "Qern" ise buynuz, teze, zaman ve gunesh me'nalarini ifade edir. "Qerneyn" ise ereb diline xas olan ikilik, yeni "iki buynuz"menasindadir. Peygember, padshah yoxsa kim? Bele bir aciqlamaya esasen. "Zulqerneyn"-iki buynuz munasini ifade etmekdir, Zulqerneyn kimliyi ve ne ucun ozune bele bir leqeb secmesi tarix boyu muzakire movzusuna cevrilmishdir. Alimler terefinden ona bele bir adin verilmesinin ve ya ozunun bele bir leqeb goturulmesinin sebebi ashagidakilar gostermishdir. Bashinin iki terefinde buynuza oxshar iki shishebenzer cixigin olmasi,dunyanin Serq ve Qerb tereflerini feth etmesi, bashinda iki uzun horuyun olmasi,Allahin ona zulmeti nurla ram etmesi (emre tabe etmesi), yol gederken nurun onunden, zulmetin ise arxasindan gelmesi ve gunlerin biri yuxusunda goy uzune ucalaraq guneshin iki terefinde asili veziyyetde qalmasi olmushdur. Demeli, Zulqerneyn onun esl adi deyil,leqebi olmushdur. Onun kimliyi ve esl adinin ne oldugu barede de esl adinin ne oldugu barede de muxtelif fikirler ireli surulmushdur. Alimlerden bir coxu onun "Makedonuyali Isgender" oldugununu iddia etse de, Qur'anin teqdim etdiyi Zulqerneyn ile nezerecarpacaq ferqler mushahide olunmaqdadir. Bele ki, esl Zulqerneyn Allaha iman getiren emelisaleh ve durrust bir shexs olmushsa, Isgender coxallahliliq eqidesinde olmush ve hakimiyyeti dovrunde xususi amansizliq ve qeddarliq numayish etdirerek, Qerbden serqedek yuzlerle sheher ve kendleri viran ederek, ehalisini qaret etmushdir. Alimlerin boyuk bir qismi ise onun eramizdan evvel yashamish Iran shahi Kesra oldugunu qeyd etmishdir ki, bu da heqiqetde daha uygundur. Bele ki, erebler Kesraya "Adil Anushirevan"leqebini vermishler. Zulqerneyn Qur'anda Qur'ani Kerimde bu ada uc yerde rast gelmek olur. "Kehf" suresinin 83-98-ci ayelerinde onun haqqinda sohbet acaraq buyurmushdur: "(Ya Resulum!) Senden Zulqerneyn baresinde sorushsalar de; " Onun baresinde size bir hekayet (be'zi xeberler) soylyeceyem!" Biz onu yer uzerinde mohkemlendirib quvvetlendirdik ve her sheyi verdik (her seyin yolunu ona oyretdik). O, (qerbe catmaq ucun) yola cixdi.(Tovbe qapisi qerbde olduguna gore seferini oradan bashladi). Nehayet, guneshin batdigi yere gelib catdiqda, onu qara palciqli ceshmede(lehmeli bir suda ) batan gordu. O, ceshmenin yaninda (Allahi tanimayan, kafir ) bir tayfada gordu. Biz ona bele buyurduq: "Ya Zulqerneyn! Sen onlara (imana gelmeseler) ezabda vere bilmezsen (haqq yoluna de'vet edib), onlarla yaxshi reftarda ede bilesen!" O , bele cavab verdi: "Zulm (kufr) edene ezab vereceyik.Sonra da Rebbinin huzuruna qaytarilacaq. (rebbi de) ona (Cehennemde) gorunmemish bir ezab verecekdir! Iman getirib yaxshi is gorenleri ise gozel mukafat (Cennet) gozleyir. Biz ona asan bir shey emr edeceyik!" (Onu Allaha yaxinlashmaq ucunbacardigimiz her sheyi- oruc, zekat, cihad ve s. oyredecek, gucu catmayan bir ishi ise gormeye vadar etmeyeceyik). Sonra o, bashqa bir yola (Sherqe) uz tutub getdi. Nehayet, guneshin cixdigi yere catdiqda onu bir qovun uzerinde gorduk ki, onlardan otru ona (guneshe) qarshi hec bir siper yaratmamishdiq (yalniz guneshin ozu onlar ucun siper idi) (Zulqerneyn qudret ve selteneti, seyaheti) bele idi. Biz hele onun yaninda daha neler oldugunu da bilmirik. (Zulqerneynin qudretini, ne qeder esgerle sefere cixdigini Allahdan bashqa hec kes deqiq bilmez). Daha sonra o (Zulqerneyn), bashqa bir yola (Cenubdan) uz tutub getdi.Nehayet, (sedd salmish oldugu Azerbaycandaki, yaxud Turkustandaki yecuc-mecuc tayfalari yashayan erazideki) iki dag arasina gelib catdiqda, onlarin on terefinden, az qala, soz almayan (yaxud danisiqlari cox cetin basha dushulen) bir tayfa gordu. Onlar (tercumeci vasitesile) dediler: " Ey Zulqelneyn! Yecuc-mecuc (tayfalari) Bu erazide fitne-fesad toredirler. Bizim onlarla arasinda bir sedd cekmek ucun sene mueyyen mebleg (yaxud xerac) versek olarmi?" O (Zulqerneyn), dedi: "Rebbim mene verdioyi (qudret ve servet sizin mene vereceyiniz meblegden) daha ustundur. Gelin, mene oz quvvenizle mene komek edin, men de sizinle onlar arasinda mohkem bir sedd duzeldim! Mene demir parcalar getirin" (onlar getirdiler). O (Zulqerneyn), iki dagin arasini (demir parcalari ile doldurub) beraberleshdiren kimi, "Korukleri ufurun!"-dedi (onlar korukleri ufurduler).Zulqerneyn demiri od halina salinca: "Mene erinmish mis getirin, onun ustune tokun!"- dedi (demir ve mis bir-birine qarishdi, erinmish mis divarin deliklerini doldurdu ve belelikle, mohkem bir sedd emele geldi). (yecuc-mecuc tayfalari) artiq (seddi) ne asha bildiler, ne de onu delib kece bildiler. O (Zulqerneyn) dedi: "Bu (sedd) Rebbimden bexsh edilen bir merhemetdir. Rebbimin te'yin etdiyi vaxt (Qiyamete yaxin-yecuc-mecuc tayfalarinin dunyani buruyeceyi zaman) geldikde ise (Allah) onu yerle-yeksan (dumduz) edecekdir. Rebbimin ve'di haqdir" (Allahin buyurdugu her bir shey, o cumleden Zulqerneyn seddinin dagilmasi, yecuc-mecuc tayfalarinin Yer uzunun her terefine sepelenmesi, orada fitne-fesad toretmesi, nehayet, bir cur hesharat terefinden mehv edilmesi bash verecekdir). Imam Eli (e) gore, Zulqerneyn ne Peygemberdir, ne de padshah. Sadece, Allahin emelisaleh bendelerinden biri olmush, hem o, Allahi sevmishdir, hem de Allah onu. Ictimai islahatci Neql onunan revayetlerin birinde yuxarida qeyd olunan ayelerini Peygember (s) -e yehudilerin ondan sinaq meqsedi ile verdikleri suala cavab olaraq nazil oldugu xeber verilir. Ayelerden Zulqerneynin bir nece ustun xususiyyetlere, o cumleden siyasi iqtidar ve nifuza, Allaha guclu imana, cografiya kimya kimi elmlere yiyelendiyi me'lum olur. Bele ki, ona edileceyi komeyin muqabilinde xerac teklif olunduqda Allahin raziligini her sheyden ustun tutacaq, butun ishleri onun raziligini qazanmaq ucun gorduyunu bildirir. Qur'ani Kerimin butun ehvelatlarinda oldugu kimi, burada da olduqca ehemiyyetli meqama toxunulur. Zulqerneyn zulme me'ruz qalan cemiyyetin cetinliyinin aradan qaldirilmasinda kimsenin emrini gozlemir ve bu ishi konul xoshlugu ile Allahin raziligini qazanmaq ucun edir. En ehemiyyetlisi ise bu ishe onlarin ozlerini de sovq edir ki, eger gelecekde bele bir ish bash vererse, bashqa birisinin komeyini gozlemeden meydana gelen fitne-fesadin aradan qaldirilmasinda lazimi tedbirler gorsunler. Shubheye cavab Zulqerneyni peygember hesab edenler, 86-ci ayede (Biz ona bele buyurduq: "Ya Zulqerneyn!) cumlesini istinad eder ve onun peygember oldugunu subuta yetirmeye calishirlar. Yeni Allah-teala ona ishare ederek (Biz ona bele buyurduq) buyurursa, demeli, o, Ilahi peygemberlerden biri olmushdur.Lakin bu hec de bele deyil. Bele ki, Qur'anin bir cox ayelerinde buna oxshar ibarelere rast gelmek olur. Hezret Meryeme, Musa peygemberin anasina, meleklere, hetta kafirlere olunan muracietleri buna misal cekmek olar. Yeni eger Qur'an ayelerinde Allah-Teala terefinden muraciet olunursa, bunun ucun xitab olunanlarin hokmen peygember olmasi lazim deyil. | |
| Views: 2002 | Downloads: 0 | Rating: 0.0/0 | |
| Total comments: 0 | |
