Yer üzündə ilk oruc tutan şəxs kimdir?
Bəzi rəvayətər əsasən ilk şəxs oruc
tutan şəxs həzrət Adəm (ə) olub. Peyğəmbər səlləllahu ələyi və alihdən
bizə çatan bir hədisdə oxuyuruq:
إِنَّ آدَمَ ع لَمَّا أَکَلَ مِنَ
الشَّجَرَةِ بَقِیَ فِی بَطْنِهِ ثَلَاثِینَ یَوْماً فَفَرَضَ اللَّهُ
عَلَى ذُرِّیَّتِهِ ثَلَاثِینَ یَوْماً الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ وَ الَّذِی
یَأْکُلُونَهُ بِاللَّیْلِ تَفَضُّلٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
عَلَیْهِمْ وَ کَذَلِکَ کَانَ عَلَى آدَمَ
Tərcümə:
"Həzrət Adəm (ə) qadağan olunmuş ağacın
meyvəsindən yeyən zaman o meyvə onun qarnında 30 gün qaldı. Ondan sonra
Allah-Taala həzrət Adəmə (ə) və onun nəslinə otuz gün aclıq və susuzluğu
vacib etdi. Gecə yeməyin isə Allah tərəfindən buyurulmuş bir dəlili
var. Bu rəvayətdən aydın olur ki, bəşər tarixində ilk oruc tutan şəxs
həzrət Adəm (ə) olub və orucun vacib olma tarixçəsi isə həzrət Adəmin
(ə) yaradılışına qayıdır. Digər rəvayətlərdən isə məlum olur ki,
Peyğəmbərin (səlləllahu ələyi və alih) tərəfdarlarından və
müsəlmanlardan ilk oruc tutan şəxs İmam Əli ələyhis-salam olub:
...قَالَ أَبُو سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ
کُنْتُ مَعَ النَّبِیِّ (ص) بِمَکَّةَ إِذْ وَرَدَ عَلَیْهِ أَعْرَابِیٌّ
طَوِیلُ الْقَامَةِ عَظِیمُ الْهَامَةِ مُحْتَزِمٌ بِکِسَاءٍ وَ مُلْتَحِفٌ
بِعَبَاءٍ قُطْوَانِیٍّ قَدْ تَنَکَّبَ قَوْساً لَهُ وَ کِنَانَةً فَقَالَ
لِلنَّبِیِّ (ص) یَا مُحَمَّدُ أَیْنَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ مِنْ
قَلْبِکَ فَبَکَى رَسُولُ اللَّهِ (ص) بُکَاءً شَدِیداً حَتَّى
ابْتَلَّتْ وَجْنَتَاهُ مِنْ دُمُوعِهِ وَ أَلْصَقَ خَدَّهُ بِالْأَرْضِ
ثُمَّ وَثَبَ کَالْمُنْفَلِتِ مِنْ عِقَالِهِ وَ أَخَذَ بِقَائِمَةِ
الْمِنْبَرِ ثُمَّ قَالَ یَا أَعْرَابِیٌّ وَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ
بَرَأَ النَّسَمَةَ وَ سَطَحَ الْأَرْضَ عَلَى وَجْهِ الْمَاءِ لَقَدْ
سَأَلْتَنِی عَنْ سَیِّدِ کُلِّ أَبْیَضَ وَ أَسْوَد وَ أَوَّلُ مَنْ صَامَ
وَ زَکَى وَ تَصَدَّقَ وَ صَلَّى الْقِبْلَتَیْنِ وَ بَایَعَ
الْبَیْعَتَیْنِ وَ هَاجَرَ الْهِجْرَتَیْنِ وَ حَمَلَ الرَّایَتَیْنِ وَ
فَتَحَ بَدْراً وَ حُنَیْنَ ثُمَّ لَمْ یَعْصِ اللَّهَ طَرْفَةَ عَیْنٍ
قَالَ فَغَابَ الْأَعْرَابِیُّ مِنْ بَیْنِ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِأَبِی سَعِیدٍ یَا أَخَا جُهَیْنَةَ هَلْ
عَرَفْتَ مَنْ کَانَ یُخَاطِبُنِی فِی ابْنِ عَمِّی عَلِیِّ بْنِ أَبِی
طَالِب قال : الله و رسوله اعلم قال : کان والله جبرئیل هبط من السماء الی الارض لیاخذ عهودکم و مواثیقکم لعلی بن ابیطالب»؛
Tərcümə: Əbu Səid Xidri, deyir:
Allahın Elçisi ilə Məkkədə idim. Bir uca qamətli . ...ərəb gəlib dedi:
Ey Məhəmməd! Əlini nə qədər sevirsən? Peyğəmbər (səlləllahu ələyhi və
alih) buyurdu: " Peyğəmbər (səlləllahu ələyhi və alih) elə bir şəkildə
bərk ağladı ki, göz yaşları üzündən süzüldü. Sonra üzünü yerə qoyub
özündən xəbərsiz hala düşdü, yerindən sıçrayıb minbərin ayağını tutdu
buyurdu: " Ey Ərəb! And olsun O şəxsə ki, toxumu açıb ondan
bitki göyərdir və and olsun O şəxsə ki, yeri suyun üzərindən genişlədib;
hər qara və ağın sərvər və rəhbəri haqqıda məndən soruşursan? O şəxs
haqqında soruşursan ki, oruc tutub zəkat-sədəqə verib, iki qibləyə namaz
qılıb, yenidən beyət edib, hicrət edib, ələmdar olub, Bədr və Hüneyni
fəth edib. Elə bir şəxs ki, bir göz qırpımında Allaha günah etməyib."Bu
halda ərəb, Peyğəmbərin (səlləllahu ələyhi və alih) gözündən qeyb oldu.
Sonra Peyğəmbər (səlləllahu ələyhi və alih) mənə buyurdu: " Ey (Cəhinə
qəbiləsindən olan) qardaş! Əmimoğlu Əli ibn Əbu Talib haqqında söz
soruşan bu şəxsi tanındın? Ərz etdim: Allah və Elçisi daha yaxşı bilir. Buyurdu: "And olsun Allaha ki, Cəbrəil idi, səmadan nazil olmuşdu ki, Əli ibn Əbi Talib (onun vilayəti) üçün sizdən əhd-peyman alsın." "Əmali", Şeyx Səduq: s. 260 Əl-Məhasin: c.2, s.331 www.sibtayn.com
|